Đặc điểm, Ý nghĩa, Cách trồng và chăm sóc Hoa Lan
Trong muôn ngàn loài hoa khoe sắc, mỗi loài một vẻ và có hương thơm đặc trưng khác nhau. Hoa lan được người Châu Á liệt vào hàng Vương giả chi hoa. Ở Việt Nam có trên 140 loài hoa lan với hơn 1000 giống khác nhau. Hoa lan có rải rác khắp các vùng miền với những ý nghĩa sâu sắc. Để hiểu rõ hơn về hoa lan, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiều về nguồn gốc, đặc điểm, ý nghĩa, kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa lan,… như thế nào nhé.
Tổng quan về Hoa Lan
1. Thông tin cơ bản của Hoa Lan
Thông tin cơ bản của Hoa Lan
Họ Lan (danh pháp khoa học: Orchidaceae) là một họ thực vật có hoa, thuộc bộ Măng tây, lớp thực vật một lá mầm. Là một trong những họ lớn nhất của thực vật, và chúng phân bổ nhiều nơi trên thế giới.
Đây là một loại thực vật có hoa và là một trong những họ thực vật lớn nhất trong tất cả các họ thực vật (Từ một số loài chính bằng việc lại giống trong tự nhiên và cả nhân tạo đã tạo lên nhiều loại mới, một số loài là đột biến từ các loài hiện tại)
Vườn thực vật hoàng gia Kew liệt kê 880 chi và gần 22.000 loài được chấp nhận, nhưng số lượng chính xác vẫn không rõ (có thể nhiều tới 25.000 loài) do các tranh chấp phân loại học. Số lượng loài lan cao gấp 4 lần số lượng loài động vật có vú hay hơn 2 lần số lượng loài chim. Nó chiếm khoảng 6–11% số lượng loài thực vật có hoa. Khoảng 800 loài lan mới được bổ sung thêm mỗi năm.
Tổng hợp những điều cần biết về hoa lan
Ngoài ra, kể từ khi du nhập các loài từ khu vực nhiệt đới vào trong thế kỷ XIX thì các nhà làm vườn châu Âu và Bắc Mỹ đã bổ sung thêm khoảng 100.000 loại cây lai ghép và giống cây trồng.
Hoa lan được người tiêu dùng ưa chuộng vì vẻ đẹp đặc sắc và các hình thức đa dạng của chúng. Cũng giống như cây lan, hoa lan hầu như có tất cả các màu trong cầu vồng và những kết hợp của các màu đó. Hoa lan nhỏ nhất chỉ bằng hạt gạo trong khi hoa lan lớn nhất có đường kính khoảng 1 m.
Đa số các loại hoa lan được bán rộng rãi trên thị trường thường không có hương thơm nhưng trong tự nhiên có rất nhiều loại hoa lan có mùi thơm đặc trưng. Vanilla là một loại hoa lan mà hương thơm được dùng trong các loại ẩm thực của thế giới và có nguồn gốc từ México; trong khi đó có các loại hoa lan tỏa ra mùi như thịt bị hỏng để hấp dẫn các côn trùng.
2. Đặc điểm của hoa lan
Đặc điểm sinh vật học cây hoa lan
1. Rễ lan
Rễ lan
– Lan là họ sống phụ (bì sinh) bám, treo lơ lửng trên các cây thân gỗ khác. Các dạng thân gỗ nạc dài, ngắn, mập hay mảnh mai đưa cơ thể bò đi xa hay chụm lại thành các bụi dày.
– Rễ làm nhiệm vụ hấp thu chất dinh dưỡng, chúng được bao bởi lớp mô hút dày, ẩm bao gồm những lớp tế bào chết chứa đầy không khí, do đó nó ánh lên màu xám bạc. Với lớp mô xốp đó, rễ có khả năng hấp thu nước mưa chảy dọc dài trên vỏ cây, lấy nước lơ lửng trên không khí.
Đặc điểm này của rễ khiến Lan sống tốt trong môi trường nhiều ẩm, đậm sương.
2. Thân lan
– Lan có 2 loại thân: đa thân và đơn thân.
– Ở các loài lan sống phụ có nhiều đoạn phình lớn thành củ giả (giả hành). Đó là bộ phận dự trữ nước và các chất dinh dưỡng để nuôi cây trong điều kiện khô hạn khi sống bám trên cao.
– Củ giả rất đa dạng: Hình cầu hoặc hình thuôn dài xếp sát nhau hay rải rác đều đặn hoặc hình trụ xếp chồng chất lên nhau thành một thân giả.
– Cấu tạo củ giả: Gồm nhiều mô mềm chứa đầy dịch nhầy, phía ngoài là lớp biểu bì với vách tế bào dày, nhẵn bóng bảo vệ, tránh sự mất nước do mặt trời hun nóng. Đa số củ giả đều có màu xanh bóng, nên cùng với lá nó làm nhiệm vụ quang hợp.
Thân và lá lan
3. Lá lan
Hầu hết các loài phong lan là cây tự dưỡng, nó phát triển đầy đủ hệ thống lá.
Hình dạng của lá thay đổi rất nhiều, từ loại lá mọng nước đến loại lá phiến mỏng.
Phiến lá trải rộng hay gấp lại theo các gân vòng cung hay chỉ gấp lại theo gân hình chữ V.
Màu sắc lá thường xanh bóng, nhưng có trường hợp 2 mặt lá khác nhau. Thường mặt dưới có màu xanh đậm hay tía, mặt trên lại khảm nhiều màu sặc sỡ.
4. Hoa lan
Hoa lan
– Hoa đối xứng qua một mặt phẳng.
– Bên ngoài có 6 cánh hoa, trong đó 3 cánh ngoài cùng là 3 cánh đài, thường có màu sắc và kích thước giống nhau. Một cánh đài nằm ở phía trên hay phía sau của hoa gọi là cánh đài lý, hai cánh đài nằm ở 2 bên gọi là cánh đài cạnh. Nằm kề bên trong và xen kẽ với 3 cánh đài là 3 cánh hoa, chúng giống nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc. Cánh còn lại nằm ở phía trên hay phía dưới, có hình dạng và màu sắc khác hẳn với các cánh còn lại gọi là cánh môi. Cánh môi quyết định giá trị thẩm mỹ của hoa lan.
– Ở giữa hoa có một trụ nổi lên, đó là bộ phận sinh dục của cây, giúp cây duy trì nòi giống. Trụ gồm nhị và nhuỵ. Sau khi thụ phấn, các cánh hoa héo, cuống hoa hình thành quả lan.
5. Quả và hạt lan
– Quả lan thuộc quả nang, nở ra theo 3 – 6 đường nứt dọc. quả có dạng cải dài đến hình trụ ngắn phình ở giữa. Khi chin, quả nở ra và mảnh vỏ còn dính lại với nhau ở phía đỉnh và phía gốc.
– Hạt lan rất nhiều, hạt liti. Hạt chỉ cấu tạo bởi một lớp chưa phân hoá, trên một mạng lưới nhỏ, xốp, chứa đầy không khí. Hạt trưởng thành sau 2 – 18 tháng.
3. Cấu tạo của hoa lan
Cấu tạo của hoa lan
Hoa lan có cấu tạo từ 7 bộ phận là 3 lá đài, 3 cánh hoa và một trụ mang hoa.
1. Đài hoa
Tất cả các giống hoa lan đều có 3 lá đài, nó là bộ phận dài nhất của hoa lan và phần đài hoa của mỗi loài mỗi khác nhau. Chẳng hạn như Vanda, Ascocentrum thì phần đài hoa sẽ tròn, còn Cattleya thì đài của chúng khá nhọn. Bộ phận này thường đồng nhất nhưng cũng có khi chúng sẽ khác biệt và chúng ta sẽ nhận thấy rõ.
Người ta thường ít chú ý đến đài hoa vì nó không ảnh hưởng nhiều đến giá trị thẩm mỹ của cây. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải công nhận đào hoa cũng góp phần không nhỏ để tạo nên vẻ đẹp của cây, không không có đài hoa lan sẽ trở nên rất lạ. Phần đài hoa của lan Vanda Coerulea, Vanda Onomea, Vanda Thananchai… khá to, dài và tròn nhìn rất bắt mắt. Chúng có màu sắc nổi bật và rất ấn tượng. Mỗi loài hoa lan sẽ có những màu sắc đài hoa khác nhau.
2. Cánh hoa
Những cánh hoa lan chính là điều cuốn hút người xem nhất khi nhìn thấy chúng, mỗi bông hoa lan sẽ có cấu trúc 3 cánh cạnh bên đài hoa. Và một trong những cánh hoa sẽ biến thành môi. Cánh hoa thường rộng hơn đài hoa và nó là bộ phận quyết định chính đến hình dáng cũng như vẻ đẹp của hoa phong lan.
Một bông hoa lan đẹp sẽ được quyết định rất nhiều bởi cánh hoa, cánh đẹp hoa sẽ đẹp, cánh xấu sẽ khiến hoa xấu đi rất nhiều. Thông thường hai cánh hoa sẽ bằng nhau nhưng đôi khi chúng cũng có sự chênh lệch thay đổi.
3. Môi hoa
Sự biến đổi về hình dáng của môi hoa rất đa dạng và trong một hoa lan nó là bộ phận quan trọng nhất. Chúng ta sẽ không thể nào tìm được hai bông hoa có môi hoa giống hoặc gần giống nhau, chúng hoàn toàn khác biệt. Và bạn có biết là kết quả của việc thụ phấn thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào cấu tạo của môi hoa hay không.
Môi hoa được tạo thành từ cánh hoa và biến dạng thành chúng, nó được đánh giá là bộ phận đẹp nhất của hoa lan và quyết định nhiều đến giá trị thẩm mỹ của cây. Ở loài lan Cattleya, Laelia, Phaius… môi hoa có hình trụ. Hay như lan Oncidium, Odontoglossum thì môi hoa sẽ phát triển ở diện tích rộng hơn.
Nếu bạn là người yêu thích lan Cattleya thì sẽ thấy môi của chúng rất đặc biệt, nó rất đẹp, cầu kỳ và có nhiều màu sắc khác nhau.
4. Trụ hoa
Đây cũng là một bộ phận tạo nên sự khác biệt cho hoa phong lan với những loài hoa khác. Trụ hoa chứa hai bộ phận sinh dục đực và cái của hoa lan. Phần cái có chất nhầy, còn phần đực là tiểu nhụy mang phấn khối. Số lượng phấn khối thường là 2,4,6,8 và nó cũng là thành phần quyết định họ của lan.
Nguồn gốc và ý nghĩa của hoa lan
1. Nguồn gốc hoa lan
Nguồn gốc hoa lan
Hoa lan hay còn được gọi là hoa phong lan. Có nguồn gốc từ Brazil. Tuy nhiên loài hoa này được biết đến rộng rãi từ năm 1818. Khi ấy một chuyên gia nghiên cứu về thực vật người Anh, tên là William Cattley. Đã nhận được kiện hàng là các giống thực vật từ Brazil, với một loài cây lạ dùng để bọc bên ngoài. Ông đem đi trồng thử và khi nở hoa. Loài hoa này với vẻ đẹp của mình đã khiến cho người nhìn say đắm.
Cái tên hoa lan – Orchid (Orchidaceae family – họ Lan) xuất phát từ tiếng orchis trong ngôn ngữ Hy Lạp, có nghĩa là tinh hoàn. Phần củ tươi ngầm dưới mặt đất của chúng có hình dạng giống với tinh hoàn, ít nhất đó là những gì mà nhà thực vật học người Hy Lạp đã nghĩ vào thời điểm đó.
Với vẻ đẹp kiêu sa và mùi hương quyến rũ. Loài hoa nay đã vô cùng được yêu thích bởi giới quý tộc nước Anh. Và được gọi với cái tên là Nữ hoàng của các loài hoa.
Họ phong lan phân bố từ 680 vĩ Bắc đến 560 vĩ Nam, nghĩa là từ gần cực Bắc như Thuỵ Điển , Aleska, xuống tận cuối cùng ở cực nam của Australia. Tuy nhiên tập trung phân bố của họ này là ở trên các vĩ độ nhiệt đới, đặc biệt châu Mỹ và Đông nam á. Ngay ở các vùng nhiệt đới họ phong lan cũng phân bố rộng khắp từ vùng đầm lầy sát Biển Hồ qua các đồi núi thấp lên các vùng núi cao. Mặc dù đa số các loài lan chỉ mọc ở độ cao dưới 2000m so với mặt nước biển, song có một số ít loài sống cả ở độ cao 5000m so với mặt nước biển (ở Colombia có một số loài phong lan sống ở núi quanh năm tuyết phủ).
2. Ý nghĩa của hoa lan
Ý nghĩa hoa lan – Tình yêu và sự hoàn mỹ
Phong lan đã được đề cao tử thời xa xưa bởi những điều mà nó tượng trưng.
Tình yêu
Sắc đẹp
Sự sinh sản
Sự thanh khiết
Sự thấu hiểu
Sự quyến rũ
Có màu sắc và kiểu dáng đa dạng. Nên hoa lan phù hợp trở thành món quà cho tất cả mọi lứa tuổi. Đặc biệt phù hợp dành tặng cho mẹ, người thần, người yêu, thầy cô. Và các sự kiện quan trọng trong cuộc sống. Nhờ sự cái sang được toát ra từ vẻ đẹp kiêu sa của mình. Mà những dịp trọng đại đến những dịp mang không khí thân mật giữa người thân.
Với ý nghĩa mang đến lời chúc tốt đẹp, tình yêu hoàn hảo và những điều may mắn cho người nhận.
Ý nghĩa hoa lan theo màu sắc
Hoa lan tím
Hoa lan tím
Đây là loài hoa được rất nhiều người yêu thích và thường được dùng làm quà tặng nhau trong các dịp quan trọng. Đối với người yêu, lan tím là gửi tới thông điệp cho một tình yêu thủy chung, son sắt. Đối với người mẹ yêu của bạn, hành động tặng hoa lan tím thể hiện sự kính trọng, lòng biết ơn đối với tình cảm yêu thương vô bờ bến mà người mẹ đã dành cho con cái.
Hoa lan vàng
Hoa lan vàng
Hoa lan màu vàng chính là đại diện cho sự sang trọng, quý phái, an vui, sung túc, hay sự kiên cường, mạnh mẽ, thường được sử dụng trong các buổi lễ khai trường, cưới hỏi, tốt nghiệp,… để thay những lời chúc tốt đẹp nhất đến bạn bè, đồng nghiệp hay cấp trên,…
Màu vàng của hoa lan tạo cảm giác như những ánh nắng ban mai. Khiến cho người nhìn như có chút ấm áp trong long. Với vẻ đẹp dịu dàng nhưng cũng không kém phần rực rỡ. Hoa lan vàng mang thông điệp gửi đến người nhận sự ấm áp và quan tâm.
Nếu bạn được tặng hoa lan vàng. Thì có nghĩa người tặng đang muốn truyền cho bạn một động lực và lời khích lệ đấy.
Ngoài ra trang trí hoa lan vàng trong nhà. Cũng mang ý nghĩa mong những điều may mắn cho gia đình. Hoa lan vàng thể hiện sự vương giả và no đủ.
Hoa lan vàng là món quà thích hợp nhất. Khi muốn tặng quà khai trương, tân gia. Hay tặng quà cho đối tác làm ăn của mình.
Hoa lan trắng
Hoa lan trắng
Với màu sắc trắng tươi sáng, hoa đã mang đến sự thanh cao, tinh kiết với tấm lòng chân thành nhất của người tặng hoa muốn dành tặng đối phương.
Những đóa hoa lan trắng toát lên vẻ đẹp trong sáng, tháng thiện, ngây thơ của các cô gái trong tình yêu, minh chứng cho một tình yêu đẹp. Đối với tình mẫu tử, lan trắng nói lên sự yêu thương, tôn trọng và gửi lòng biết ơn tới đấng sinh thành.
Hoa lan hồng
Hoa lan hồng
Những bông hoa hồng có chút sắc tím thường được trang trí trong đám cưới. Với ý nghĩa như một lời chúc cho cô dâu chú rể có được cuộc hôn nhân hạnh phúc. Có được nhiều điều may mắn trong cuộc sống.
Hoa lan đỏ
Hoa lan đỏ
Hoa lan màu đỏ là loại hoa tươi thể hiện một tình yêu cháy bỏng. Như chính màu sắc rực rỡ của mình vậy.
Ngoài ra nó còn mang ý nghĩa thể hiện sự quyền lực. Và quyết tâm chinh phục mọi thử thách của con người.
Nếu một chàng trai tặng hoa lan đỏ cho người mình yêu. Thì có nghĩa là anh chàng đang theo đuổi và cố gắng chinh phục được tình yêu của mình.
Hoa lan xanh
Hoa lan xanh
Những bông hoa lan màu xanh khá đặc biệt. Nhờ màu sắc tươi mát và độc đáo ít loài hoa nào có được. Nên hoa lan xanh là loài hoa lan tươi được nhiều người săn đón.
Mang ý nghĩa thể hiện sự sung túc và những điều may mắn. Tặng hoa lan màu xanh cho ai đó. Có nghĩa là chúc cho người đó có được nhiều may mắn trong cuộc sống, tình yêu và công việc.
Hoa lan màu xanh cũng rất phù hợp để trang trí trong nhà. Đem lại sự thanh mát cho ngôi nhà của bạn.
Những bông hoa lan với màu sắc khác nhau. Đều mang ý nghĩa vô cùng tốt đẹp. Rất thích hợp để trang trí trong nhà. Và làm quà tặng đến người thân và những người quan trọng của bạn.
Phân loại các loại hoa lan tại Việt Nam
Vì họ lan là một nhóm thực vật rất lớn nên bạn khó hình dung hết được các nhánh phân chia của chúng. Tại Việt Nam, hiện có khoảng gần 500 loại phong lan, chủ yếu sống ở một số khu vực như Đà Lạt, Tây Nguyên,…
Phân loại các loại hoa lan tại Việt Nam
1. Phân loại theo hệ thống thực vật học
Cây hoa Lan (Orchid sp.) thuộc họ Phong lan (Orchidaceae); bộ lan (Orchidales); lớp một lá mầm Monocotyledoneae.
Họ phong lan phân bố rộng từ 680 vĩ Bắc đến 560 vĩ Nam, từ gần Bắc cực như Thụy Điển, Aleska, xuống tận các đảo cuối cùng ở cực Nam của Australia. Tuy nhiên tập trung của họ lan chủ yếu ở các vĩ độ nhiệt đới, đặc biệt ở châu Mỹ và Đông Nam Á.
Đến nay loài người đã biết được trên 750 chi với 25.000 loài lan tự nhiên và 75.000 loài lan do kết quả chọn lọc và lai tạo. Ở Việt Nam có hàng trăm loài lan, trong đó các loài lan sau được trồng rộng rãi trên khắp đất nước.
2. Phân loại theo đặc điểm hình thái thân cây
Căn cứ vào đặc điểm hình thái thân cây có thể chia lan làm hai nhóm:
Nhóm đơn thân: đây là nhóm chỉ tăng trưởng về chiều cao làm cho cây dài ra mãi. Nhóm đơn thân chia thành 2 nhóm phụ:
Nhóm phụ lá mọc đối (Sarcanthinae): nhóm này lá được xếp thành 2 hàng mọc đối nhau, lá trên một hàng xen kẽ với lá của hàng kia. Gồm các giống như: Vanda, Aerides, Phalaenopsis…
Nhóm phụ lá dẹp thẳng hay tròn (Campylocentrum): Papilionanthe, Luisia…
Nhóm đa thân: đây là nhóm gồm những cây tăng trưởng liên tục. căn cứ vào cách ra hoa nhóm này chia thành 2 nhóm phụ:
Nhóm ra hoa phía trên: Cymbidium, Dendrobium, Oncidium…
Nhóm ra hoa ở đỉnh: Cattleya, Laelia, Epidendrum…
Ngoài ra còn có một số giống mang tính chất trung gian như: Centropetalum, Pachyphyllum, Dichaea…
3. Phân loại theo môi trường sống của lan
Căn cứ vào môi trường sống của lan cũng có thể chia thành 3 loại:
Địa lan: cây lan sống trong đất hoặc trong giá thể có đặc điểm gần như đất
Phong lan: cây lan sống trong không khí.
Bán địa lan: cây lan có thể sống trong môi trường không khí và trong đất
Việt Nam có khoảng 900-1000 giống lan phần đông do các khoa học nước ngoài tìm ra do đó đều có tên khoa học. Cũng vì vậy nhiều cây chưa có tên Việt Nam hoặc có tên nhưng do một vài người đặt ra hoặc có tên từ trước. Những tên này không được thống nhất, không phân rõ loài và giống cho nên rất phức tạp, hơn nữa lại không được văn vẻ, thanh lịch và thích hợp với loài hoa Vương giả.
Kỹ thuật trồng hoa lan
1. Kỹ thuật trồng hoa lan
Kỹ thuật trồng hoa lan
Có điều kiện khí hậu thích hợp với đặc tính của hoa lan nên hiện nay, ở nước ta nhiều loại lan quý như ngọc điểm đai trâu, ngọc điểm đuôi cáo, hoàng thảo thủy tiên… Bên cạnh phương pháp trồng lan phổ biến hiện nay là ghép, còn có cách trồng hoa lan trong chậu.
Trồng hoa lan được xem là một thú chơi tao nhã đòi hỏi sự đầu tư tỉ mỉ và niềm yêu thích thực sự của người chơi. Muốn có một giỏ lan đẹp, bên cạnh phương pháp trồng lan phổ biến nhất hiện nay là ghép, còn có cách trồng hoa lan trong chậu.
Thiết kế vườn
Nếu trồng lan kinh doanh cần thiết kế khung giàn lan làm bằng sắt chắc chắn, đảm bảo bền, chống gió bão. Giàn che ánh sáng dùng lưới màu xám hay xanh đen. Giàn đặt chậu làm bằng sắt, giàn treo làm bằng tầm vông hay sắt ống nước. Xung quanh vườn cần dựng hàng rào chắn chắc chắn hay rào bằng lưới B40. Thiết kế hàng trồng theo hướng Bắc Nam để vuông góc với đường đi của ánh nắng. Các chậu lan cần chọn cùng cỡ kích thước, cùng giống, cùng độ tuổi, bố trí theo từng khu vực để dễ chăm sóc. Nước tưới phải sạch, có rãnh nước dưới dàn lan để tạo khí hậu mát cho vườn lan. Nếu trồng lan để chơi trên lan can, mái hiên, sân thượng cần chú ý rằng tiểu khí hậu các nơi này thường bị khô nóng do ảnh hưởng của các kết cấu bê tông, mái tole… xung quanh. Cần đặt thêm các chậu cảnh khác như cau, mai chiếu thuỷ, nguyệt quế… để giảm bớt ảnh hưởng của các yếu tố này. Cần che bớt ánh sáng mặt trời, tránh ánh nắng chiếu toàn bộ, nhất là vào buổi chiều.
Chọn giống
Loài thích hợp cho trồng lan kinh doanh là Dendrobium, Phalaenopsis, Oncidium, Vanda, Cattleya… đây là những loài ra hoa khoẻ, đẹp và bền cây, cho thu hoạch liên tục. Nếu trồng lan để chơi, giải trí nên trồng Dendrobium, Vũ nữ, Hồ điệp; đây là những loài dễ chăm sóc và ra hoa. Có thể nhân giống bằng nuôi cấy mô hay tách mầm. Điều kiện môi trường nuôi cấy mô phong lan với nhiệt độ 22-27°C, cường độ ánh sáng thích hợp, pH từ 5-5,7. Khử trùng mô bằng Starner 20 WP cấy bằng Clorox hoặc Hypoclorit Calci, bổ sung các chất điều hòa sinh trưởng. Có thể tách mầm từ các chậu lan lớn, mỗi phần để 2-3 nhánh. Dùng dao sắc khử trùng bằng cồn, vết cắt cần gọn, sau cắt bôi vôi vào vết cắt cho nhanh lành sẹo.
Chuẩn bị giá thể và chậu
Có thể than gỗ, xơ dừa, vỏ lạc làm giá thể để trồng lan. Than gỗ nung cần chặt khúc, kích thước 1 x 2 x 3cm, than phải ngâm, rửa sạch, phơi khô. Xơ dừa xé cho tơi ngâm khoảng 1 tuần cho bớt tanin và mặn, phơi khô. Mụn dừa cũng cần rửa sạch phơi khô. Vỏ dừa chặt khúc 1 x 2 x 3 cm xử lý bằng nước vôi 5%. Chậu trồng bằng nhựa hay đất nung, kích cỡ tuỳ loại và độ tuổi.
Kỹ thuật chuyển chậu
Nếu dùng lan cấy mô thì khi lan mô đạt khoảng 4cm cần chuyển ra ngoài. Cây mô rửa sạch để trên miếng lưới hay rổ kê trên chậu nước để giữ mát cho cây con. Giai đoạn trồng chung trên giàn lấy xơ dừa bó xung quanh cây lan cấy mô, dùng dây thun cuốn lại rồi đặt lên giàn. Sau khi trồng trên giàn được 6-7 tháng thì chuyển sang chậu nhỏ. Khoảng 6 tháng thì chuyển sang chậu lớn. Sau mỗi lần chuyển chậu khoảng 1 tuần mới được bón phân. Việc thay đổi chậu còn tùy kích cỡ của cây, mức độ thối, hư mục rêu bám… Nếu trồng lan để chơi, lan lâu ngày ra hoa ít cần dỡ lan ra khỏi chậu, cắt bớt các rễ già và quá dài, chuyển sang chậu mới, thay giá thể mới, lan sẽ sinh trưởng tốt và ra hoa trở lại.
2. Kỹ thuật nhân giống hoa lan
Kỹ thuật nhân giống hoa lan
– Giao phấn:
Giao phấn trong tự nhiên là một hiện tượng thông thường gần như bắt buộc với với đa phần các loại lan. Chính vì điều này mà hoa lan có sự phong phú về chủng loại như thế. Giao phấn thường tạo ra những giống mới, qua chọn lọc, những cây con có đặc tính hơn hẳn cây bố mẹ.
– Chiết tách cây con:
Khi chậu lan quá đầy thì người ra dùng phương pháp này để tách cành làm tăng số lượng cây mới. Khi tách, chỉ tách những giả hành già khi hoa tàn và có tuổi từ 2 – 3 năm.
Chiết tách cây con
Sau khi tách, giả hành được ươm lại trên giá thể ẩm để tạo chồi con. Các chồi con này được nuôi cùng với giả hành cho đến khi mọc rễ mới, đủ sức phát triển ổn định mới tiến hành tách lần 2.
Với một giả hành già như thế có thể cho 1 – 2 cây con/ đợt.
Khi áp dụng phương pháp chiết tách này, tuy nó sẽ đảm bảo được tính di truyền của cây bố mẹ song thế hệ cây con lại sinh trưởng không đồng đều. Trong trường hợp cần phục vụ cho nuôi trồng quy mô lớn là rất khó.
Cách chăm sóc hoa lan
– Ánh sáng:
Hoa lan ưa bóng râm, ở nơi mát mẻ thì cây sẽ giữ được độ xanh tươi, hoa luôn tươi tắn và duy trì sự sống lâu hơn. Tránh đặt hay treo chậu lan ở những nơi có ánh sáng trực tiếp và gay gắt, như vậy lá cây sẽ bị cháy và cây cũng không sống lâu được.
Lưu ý là không nên thay đổi vị trí của chậu lan thường xuyên, như vậy thì hoa sẽ không thể thích nghi kịp thời với hướng sáng và độ ẩm, làm cho hoa nhanh bị rụng hơn.
Đối với cách trồng hoa lan trong chậu, không nên thay đổi vị trí của chậu quá nhiều lần.
Các loại lan khác nhau thì nhu cầu về độ chiếu sáng cũng sẽ khác nhau, ví dụ như lan hồ điệp có thể chịu được ít nắng (30%), lan Cattleya chịu tốt hơn một chút (50%), lan Dendrobium và Vanda lá hẹp chịu được mức ánh sáng khá tốt (70%), còn lan Vanda lá dài và bò cạp thì lại chịu được lượng ánh sáng rất tốt (100%).
– Nhiệt độ:
Hoa lan không phải là loài ưa nóng nhưng cũng không hề ưa lạnh. Hãy luôn đảm bảo về nhiệt độ cho cây, nếu người trồng cảm thấy thoải mái ở mức nhiệt độ nào thì hoa lan cũng sẽ cảm thấy thoải mái. Nhất là độ ẩm cũng cần được giữ đủ.
– Tưới nước:
Trong quá trình sinh trưởng của hoa lan rất cần nước, nhưng không nên tưới nhiều, mỗi tuần chỉ cần tưới 1 – 2 lần với lượng nước vừa phải là được. Kết hợp sử dụng những loại giá thể có khả năng giữ ẩm tốt như rêu, xơ dừa phủ quanh gốc cây.
Khi tưới nên dùng vòi loại phun mưa nhẹ hoặc phun sương xung quanh cây. Tạo hiệu ứng không khí ẩm cho rễ cây hấp thụ nước tốt nhất.
– Cắt tỉa:
Khi lan ra hoa, không nên để cành hoa trên cây quá lâu vì cây sẽ mất lượng lớn dinh dưỡng để nuôi hoa. Tốt nhất, khi thấy hoa ở ngọn đã tàn và cành chỉ còn lác đác vài bông thì nên cắt bỏ đi để tập trung dinh dưỡng nuôi cây.
– Phân bón:
Thời kỳ chăm bón, phục hồi sức sống cho chậu lan bắt đầu từ khi cắt bỏ cành hoa. Tưới phân hóa học NPK 20 – 20 – 20, kết hợp các loại phân hữu cơ khác như phân cá, bánh dầu,….
Khoảng 3 – 4 tháng sau đó, cây đã tươi tốt và khỏe mạnh trở lại thì tiến hành xử lý cho cây tiếp tục ra hoa. Có thể áp dụng phân bón NPK tỉ lệ 6 – 30 – 30 hoặc 10 – 52 – 17 cho đến khi chậu lan nở hoa. Khi xuất hiện cành hoa mới thì lại trở về chế độ phân NPK 20 – 20 – 20 hoặc xen kẽ chế độ 10 – 30 – 30.
– Phòng bệnh
Muốn cành lan luôn xanh tốt, bên cạnh một chế độ chăm sóc đặc biệt thì cần phải chú ý xịt thuốc phòng bệnh cho lan. Đối với bệnh do nấm thì có thể dùng thuốc Benomyl, Captan, Aliette….
Bệnh do vi khuẩn thì xịt các loại thuốc Kasumin, Physan 20, Nacosan…Trường hợp bệnh do nhện đỏ thì dùng Kelthane; do côn trùng hay rệp thì dùng Supracide, Mipcin… Hay nên dùng thuốc Metaldehyde cho lan khi có ốc sên gây hại.
Định kỳ xịt thuốc cho cây 7 – 10 ngày/ lần vào mùa mưa và 15 – 20 ngày/ lần vào mùa nắng để hạn chế tối đa nguy cơ cây bị bệnh.
Theo: baokhuyennong.com
Kết
Ý nghĩa hoa lan là biểu tượng của sự tình yêu, sắc đẹp, giàu sang. Cánh hoa lan được quan niệm là sự thu nhỏ của những người Phụ nữ hoàn hảo. Với những ý nghĩa tiềm ẩn ấy, hoa lan là một trong những loài hoa luôn được yêu thích khắp mọi nơi.
Nếu cần nghiên cứu về tưới phun sương để Lan phát triển tốt, ra hoa đẹp, mời bạn tham khảo thêm tại đây:
Không có nhận xét nào